Zwiedzanie Zakładu Karnego Nr.1  

We wtorkowe popołudnie 19 września dwie grupy grudziądzan wybrały się na zwiedzanie Zakładu Karnego. W grupie 15 osobowej odkryliśmy mury więzienia niedostępne na co dzień. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od Izby Pamięci mieszczącej się w podziemiach. Oprowadzał nas ppor. Marcin Nowicki, który przedstawił nam historię więzienia.

Na początku istnienia Zakładu był deficyt każdej rzeczy niezbędnej do jego funkcjonowania. Nie było wystarczającej ilości ubrań, leków a nawet łóżek. Szacunkowo na rok 1936 liczba miejsc wynosiła 680, natomiast skazanych było około 820. Osadzeni pracowali na terenie więzienia np. w ogrodzie owocowo-warzywnym, warsztacie ślusarskim, szewskim lub krawieckim.

Kiedy skończyła się II wojna, więzienie zostało przeznaczone dla mężczyzn natomiast po 1949 przekształcono je na kobiecie. Na terenie zakładu zostało tylko parę osadzonych mężczyzn, którzy byli zatrudnieni przy pracach związanych z konserwacją budynków.

Po 1949 roku powołano w Grudziądzu Dom Matki i Dziecka, gdzie dzieci skazanych oraz tymczasowo aresztowanych kobiet były wychowywane do 3 roku życia. Natomiast w 1955 roku powstał w zakładzie oddział ginekologiczno-położniczy. Do dziś jest to jedyny oddział w Polsce, w którym kobiety ciężarne i pacjentki ginekologiczne mają opiekę specjalistów. W 1957 roku powołano Ośrodek Szkolenia Więźniów, natomiast w 2012 instytucja ta zmieniła się w Centrum Kształcenia Ustawicznego. Skazane kobiety miały uczyć się tam zawodów np. kucharki czy krawcowej.

Obecnie we więzieniu funkcjonuje 5 oddziałów penitencjarnych. W procesie resocjalizacji wykorzystywane są różnorodne metody mające prowadzić do zmiany postaw osadzonych. Liczba miejsc to 1329, obecnie Zakład Karny Nr 1 w Grudziądzu posiada cele przeznaczenie zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Jest to zakład karny typu zamkniętego, półotwartego oraz areszt śledczy. Karę pozbawienia wolności odbywają tu skazani młodociani, pierwszy raz karani i recydywiści.

Kolejnym elementem zwiedzania był kościół poreformacki, zbudowany w latach 1751-1755 r. Jego dzieje i historia na przestrzeni wielu lat były zmienne. Budynek zbudowany jest z cegły ceramicznej z wykorzystaniem bardzo trwałej zaprawy piaskowo-wapiennej. W czasie II wojny uległ on znacznym zniszczeniom. Na chwilę obecną stan kaplicy jest na tyle dobry, iż pozostaje ona w użytku dla skazanych. W kościele do dziś odbywają się msze dla osadzonych. Renowacje zabytku przeprowadzono w 2009-2013 roku, wtedy to odrestaurowano najważniejsze elementy miejsca kultu. Zapach historii wciąż unosi się w pomieszczeniu. Kościół jest bardzo mały, a jego wnętrze delikatnie przyozdobione. Posiada piękny lecz bardzo skromny ołtarz, a na ścianach wiszą małe obrazy ukazujące drogę krzyżową.

Osadzeni raczej niechętnie korzystają z tego miejsca. W ostatnich latach także nikt nie zawarł tam małżeństwa.

Autor: Aleksandra Kaniecka

Serdecznie zapraszamy do obserwowania naszego portalu www.grudziądzmiastootwarte.pl