Koncepcja grudziądzkiego muralu przy ulicy Starej jako lekcja historii
Na południowej elewacji budynku kamienicy przy ul. Kościelnej 22/Starej 5 w Grudziądzu pojawi się mural, który stanowi rodzaj wizualnej opowieści o naszej historii, dorobku narodowym i dziedzictwie kulturowym.
Dlaczego „TO i TERAZ”
Uchwałą Senatu Rzeczpospolitej Polskiej rok 2023 został ogłoszony rokiem Mikołaja Kopernika. W związku z tym Senat RP zwrócił się do uczelni, szkół, organizacji społecznych i mediów o popularyzację tej wybitnej postaci.
Co przedstawia mural
Źródłem inspiracji dla twórców muralu jest artystyczna wizja Jana Matejki. Obraz zatytułowany „Rozmowa z Bogiem” przedstawia Kopernika pełnego heroizmu. To uczony, który zarazem jest wizjonerem i romantykiem.
Większość ściany pokryje prosta weduta przedstawiająca starą zabudowę tej części miasta, a białe pole pełnić będzie funkcję ekranu służącego do wyświetlania ważnych treści edukacyjno-kulturalnych. Z kolei w tle widoczny będzie układ heliocentryczny – kopernikański, pozyskany ze starodruku „Allgemeine Welt-Beschreibung” z 1696 roku.
Dlaczego „TU”
Ściana, na której zamieszczone zostanie malowidło, eksponowana jest we wnętrzu Placu Miłośników Astronomii, na którym zlokalizowany jest pomnik Mikołaja Kopernika. W bliskim sąsiedztwie położone są ważne zabytki architektury, tj. kościół św. Franciszka Ksawerego wraz z dawnym kolegium jezuickim (obecnie ratusz miasta) oraz bazylika św. Mikołaja.
Dlaczego taka kolorystyka
Kolorystyka nawiązuje do historycznego wyglądu śródmieścia. Twórcy świadomie nie eksponują dużej ilości barw, by reprezentacyjnej budowli nie pozbawić prestiżowego jej charakteru. Oszczędność środków służy zatem zachowaniu przez miasto jego autentycznej tożsamości.
Z jaką refleksją ma nas zostawić mural
Mural będzie opowiadać o historii w sposób subtelny, posługując się przy tym środkami nie nadmiernie ekspresyjnymi, dzięki czemu dobrze wkomponuje się w przestrzeń miejską. Nie będzie konkurował z otaczającymi go ważnymi zabytkami, a swym iluzorycznym obrazem nie zniekształci zabytkowego układu urbanistycznego starej części miasta. Malowidło nie będzie też naśladować historycznej zabudowy. To zaledwie szkice, wspomnienie obiektów, których już nie ma, a tym samym wymowne świadectwo zachowanego dziedzictwa.
Nad konserwatorską poprawnością prowadzonych działań w obrębie zabytku, stanowiącego nasze dziedzictwo kulturowe, czuwać będzie Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu. Powstanie muralu nie byłoby możliwe bez wsparcia Grudziądzkiego Towarzystwa Kultury, Prezydenta Miasta Grudziądza Macieja Glamowskiego oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Nieruchomościami.
Estetyczną część wykonania dzieła powierzono w ręce grudziądzkiego artysty, pedagoga, znawcy historii sztuki – Marka Fijałkowskiego, który od wielu lat uprawia klasyczne, realistyczne malarstwo figuratywne. Reprezentował on Polskę na zagranicznych, międzynarodowych wystawach sztuki współczesnej, jest także dwukrotnym stypendystą Marszałka województwa kujawsko-pomorskiego jako osoba zajmująca się twórczością artystyczną, upowszechnianiem kultury i opieką nad zabytkami a także stypendystą Prezydenta miasta Grudziądza – Roberta Malinowskiego. Graficzną koncepcję utworu opracowała architekta krajobrazu Magdalena Biernat, autorka licznych idei, działań, projektów i koncepcji rewaloryzacji zabytkowych terenów zieleni publicznej w Grudziądzu, min. Góry Zamkowej, Biblioteki Miejskiej, Parku Miejskiego, Ogrodu Botanicznego.
Plac Miłośników Astronomii w Grudziądzu z widoczną ścianą przeznaczoną pod mural.
źródło : itgrudziadz.pl/project/plac-milosnikow-astronomii-2/
Projekt graficzny muralu przy ul. Kościelnej 22/ Starej 5 w Grudziądzu
Autor: Magdalena Biernat
Obraz olejny na płótnie autorstwa J. Matejki pt. „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem”, 1873 r.
Źródło : Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Obraz olejny z widok na Bramę Toruńską w Grudziądzu, autor: Gustav Breuning, 1901 r.
Źródło : Muzeum w Grudziądzu
Brama Toruńska i most nad fosą w Grudziądzu. Rycina z połowy XIX wieku (autor nieznany)
Źródło: medievalheritage.eu/pl/strona-glowna/zabytki/polska/grudziadz-miejski-mur-obronny/
Układ heliocentryczny – kopernikański. Starodruk „Allgemeine Welt-Beschreibung” z 1696 roku.
źródło : antyki-synopsis.pl/starodruk-opis-swiata-i-uklad-kopernikanski/
