„Eskapada. Poznaj swój region z przewodnikiem”
– Zwiedzanie zabytkowego gmachu CKU
22 kwietnia 2023 roku; 11:00-12:30
Dzięki inicjatywie Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, w ostatni weekend kwietnia, mieszkańcy naszego regionu mogli zwiedzać ciekawe miejsca, do których dostęp bywa trudny.
W Grudziądzu w ramach akcji „Eskapada. Poznaj swój region z przewodnikiem”, otwarto wrota do kliku miejsc, w tym także zakamarków zabytkowego budynku Centrum Kształcenia Ustawicznego przy ulicy Legionów.
Przewodnikiem naszym po historii tego miejsca był Mariusz Żebrowski. Przygoda, którą nam zaproponował, to nie tylko możliwość zaglądania tam, gdzie nie można ale przede wszystkim „Lekcja szkoły pruskiej”.
Budynek CKU został oddany do eksploatacji pod koniec XIX wieku na potrzeby „armii, która miała swoje państwo” czyli Prus. Państwo to kładło duży nacisk na wychowanie obywateli, zdyscyplinowanych i karnych, którzy mogliby by mu służyć swym życiem. Początkowo wychowanie elementarne powierzano emerytowanym oficerom armii ale w ramach kolejnych reform edukacji postanowiono utworzyć Seminarium Nauczycielskie przygotowujące wychowawców dla młodzieży, na jego wschodnich rubieżach.
Gmach CKU to nie tylko hołd dla stylu neogotyckiego w budownictwie ale również przykład pruskiego porządku i funkcjonalności. W koszarowych warunkach zamieszkiwali go zarówno wykładowcy jak i studenci. Poszczególne kondygnacje i pomieszczenia pełniły konkretne funkcje, zapewniając miejsca do nauki, wypoczynku i higieny. Nawet rozkład dnia związany był z miejscami, chociażby takimi jak aula, w której rozpoczynano dzień od wspólnej modlitwy. Pomimo tego, że budynek dotrwał do dziś w prawie nienaruszonym stanie, nie dotrwały archiwa, dokładnie opisujące gdzie i co się mieściło i działo. Pracownicy Muzeum w Grudziądzu i badacze w ostatnich latach dotarli do kilkunastu ton materiałów z epoki, zgromadzonych w Niemczech ale ich badanie zajmie na pewno wiele lat. Jest jednak nadzieja, że odkryją oni więcej.
W sobotę można było odkrywać architektoniczne smaczki budowli, klatkę, kolumny, posadzki, drzwi do starej wind towarowej oraz odkrywać miejsca niedostępne, głównie strych, na którym zamontowano zegar widoczny na fasadzie oraz zbiorniki na wodę.
Smucą tragiczne historie z okresu wyzwalania Grudziądza, w którym szkoła pełniła funkcje lazaretu, czego nie uszanowali wyzwoliciele. Groteskowa jest też historia sowieckich propagandystów, twórców filmu znanego dziś jako „Grudziądz 1945”, zgładzonych przez bezduszny system. Niemym świadkiem tego starcia dwóch potęg jest malutki garaż na zapleczu budynku, który propagandowo stanowił wyjście z germańskiego schronu.
Bardzo to wartościowa lekcja i rewelacyjna inicjatywa, w którą w Grudziądzu włączyły się Koło Przewodników PTTK im. Józefa Błachnio, Miejski Ośrodek Rekreacji i Wypoczynku, Informacja Turystyczna, Muzeum Fort Wielka Księża Góra, Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, Biblioteka Miejska im. Wiktora Kulerskiego, Miejskie Wodociągi i Oczyszczalnia Sp. z o.o. oraz Fado Cafe.
