W dzisiejszych czasach medycyna jest bardzo rozwiniętą dziedziną nauki, opartą na zaawansowanych technologiach i badaniach.
Jednak warto czasem cofnąć się w czasie i przyjrzeć się temu, jak wyglądała medycyna w przeszłości. Jedną z ciekawych prelekcji na ten temat może być wystąpienie Jolanty Szulc, która opowiedziała nam o medycynie średniowiecznej. Prelekcja odbyła się w Bibliotece – Filia nr 7 przy ul. Chopina 33.
W trakcie wystąpienia, Jolanta Szulc przedstawiła historię i rozwój medycyny w okresie średniowiecza. Omawiać zarówno metody leczenia, jak i wierzenia związane z medycyną tego okresu.
Ludność żyjąca w dużych skupiskach , w biedzie i bez zachowania higieny zdziesiątkowana była przez zarazy np. w XIV wieku była nią „czarna śmierć”. Czarną śmiercią nazywano dżumę której źródła pochodzą z Azji środkowej, a na kontynent europejski dotarła w XIV wieku statkami. Powszechnie uważano ją jako kara za grzechy – mówi Jolanta Szulc.
Kilka średniowiecznych sposobów, które przybliżyła nam prelegentka:
- Choroba skóry – okrywaj chore miejsce wilczą skórą.
- Na liszaj – umyj włosy w moczu chłopca.
- Na mór* – jedz sproszkowany szmaragd.
- Na podagrę – okład z kozich odchodów, rozmarynu i miodu.
- Słaba pamięć – jedz imbir.
- Na bezsenność – pij melasę (syrop z cukru trzcinowego lub buraczanego).
- Na omdlenia – wdychają dym z ptasich piór.
- Na stłuczenia – okład z tłuszczu i mąki.
- Na krwotok wewnętrzny – noś na szyi w woreczku suszoną ropuchę.
- Na zatkany nos – maść z cebuli.
- Na żylaki, hemoroidy, nadciśnienie, migrenę, choroby nerek, prostatę czy bóle kręgosłupa – przykładanie pijawek lub do wszystkiego – upuść krew!
Bardzo ważne było leczenie zębów. Średniowieczny dentysta, to najczęściej człowiek niekompetentny jak: balwierz, golibroda, kowal, kuglarz i kat. Wędrowni rwacze zębów działali na targowiskach wykonując zabiegi bez znieczulenia lub ogłuszający pacjenta. Zęby rwano palcami lub kleszczami albo narzędziami stolarskimi. Były bardzo duże powikłania i dochodziło do licznych zgonów. Ranga chirurgii w tym okresie zmalała zupełnie. Chirurgią mogli zajmować się tylko duchowni, którzy otrzymali wykształcenie medyczne. Nie znano środków znieczulających . Używano opium, haszysz, alkohol a nawet uderzenie w głowę wprowadzając pacjenta w stan nieprzytomności – tłumaczy prelegentka.
Ziołolecznictwo w medycynie swoje początki miało w medycynie klasztornej. Sporządzano mikstury z dziwnych składników np.:
- Eliksir leczący rany – żółć pancernika, kropla soku z pijawek, szczypta proszku z kła węża. 6 korzeni
stokrotek i 2 liście grimerowca.
- Eliksir energii – dwoje oczu nietoperza, sproszkowany ogon jaszczurki, kropla krwi jednorożca, 3 listki mandragory.
- Eliksir miłości – zwany napojem miłosnym Venus – po 9 łyżeczek słodkiego czerwonego wina, goździków, liści bazylii, kropli soku poziomkowego i soku z malin, kropli wyciągu z wanilii, pestek z jabłek – ważne żeby było po 9 – oraz korzeń żeń-szenia.
Dziurawiec – na miłość , na dreszcze, na rany, oparzenia, bóle w kościach i dolegliwości kobiece.
Mniszek lekarski – męska stałość, na brak apetytu, trawienie, wzdęcia
Wronie sadło – na skaleczenia, stłuczenia, podagrę i miłość.
Żywy gnat – na bóle piersi, połamane ręce, nogi, do kąpieli dla dzieci, na kaszel i duszności, na łamanie w kościach.
Leczeniem w średniowieczu zajmowali się głównie księża i mnisi. Natomiast “specjalistami” w dziedzinie chirurgicznej posiadali…. kaci.
W 1868 roku magistrat zdecydował o budowie szpitala miejskiego, nieopodal browaru Kuntersztyn. Pierwszy budynek, za 77.000 marek powstał w latach 1872-73. W 1888 r., dzięki staraniom lekarza naczelnego dr. Martensena, ukończono budynek z oddziałem zakaźnym, a w latach 1897-1898 wzniesiono kolejny gmach, mieszczący 57 łóżek – opowiada przewodnik turystyczny.
*Mór – termin określający w dawnych wiekach masowe epidemie.
Grudziądz Miasto Otwarte dostarcza informacji turystycznych, takich jak atrakcje turystyczne, ciekawe miejsca do odwiedzenia.
Dzięki temu portalowi można odkryć piękno miasta i dowiedzieć się więcej o jego historii i kulturze.
Autor : Aleksandra Kaniecka
