Dieta wegetariańska uznawana jest za jedną z najzdrowszych diet,
natomiast wokół tego modelu żywienia narosło wiele mitów i kontrowersji.
Przede wszystkim istnieją różne rodzaje diety wegetariańskiej:
- laktowegetarianizm – spożywanie produktów pochodzenia roślinnego oraz mleka i jego przetworów
- laktoowowegetarianizm – w tej diecie oprócz produktów pochodzenia roślinnego dozwolone jest spożywanie mleka oraz jaj
- pescowegetarianizm – w tej diecie dozwolone jest spożycie produktów pochodzenia roślinnego oraz mięsa pochodzącego od ryb
- semiwegetarianizm – zabrania spożywania mięsa ssaków, ale dozwolone jest spożycie drobiu, ryb, owoców morza i produktów pochodzenia roślinnego
- weganizm – eliminacja produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym mięsa, jaj, mleka i miodu
- witarianizm – tej diecie dozwolone są produkty pochodzenia roślinnego w postaci surowej, nie dopuszcza się stosowania obróbki termicznej powyżej 40 stopni Celsjusza i żywności przetworzonej
- frutarianizm – dozwolone są tylko produkty pochodzenia roślinnego, które samoistnie spadły z drzewa lub krzaka, niedozwolona jest obróbka termiczna powyżej 40 stopni Celsjusza
- fleksitarianizm – polega na okazjonalnym spożywaniu posiłków zawierających mięso lub ryby np. poza domem, na przyjęciach, w domach przyjaciół lub rodziny
Czy dieta wegetariańska zawsze jest zdrowa?
To zależy od tego jak taka dieta wygląda.
Jeśli często są spożywane np. frytki, które są wegetariańskie ale są przy okazji źródłem tłuszczów nasyconych,
lub cheesburger, który również mięsa nie zawiera,
to dieta ma charakter prozapalny i niestety niewiele wspólnego ze zdrowym odżywianiem.
Kolejnym przykładem niekorzystnego wpływu wegetarianizmu na zdrowie są nadmierne restrykcji i mało urozmaicona dieta.
Odłamy wegetarianizmu takie jak frutarianizm czy witarianizm już na wstępie narażają na niedobory białka, czy niezbędnych kwasów tłuszczowych. Problematyczne w tych przypadkach może być także dostarczenie odpowiedniej podaży energii.
zagrożenia płynące ze źle zbilanoswanej diety wegetariańskiej:
- niebezpieczeństwo niedoborów żywieniowych
- znaczne utrudnienie pokrycia potrzeb białkowych organizmu
- niedobór witaminy b12
- diety roślinne, wykluczające nabiał są ubogie w wapń
korzyści płynące z dobrze zbilansowanej diety wegetariańskiej:
- dieta wegetariańska ma korzystny stosunek wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do kwasów nasyconych, który uważa się za czynnik antyaterogenny, wpływa korzystnie na wskaźniki lipidowe krwi u osób z zaburzeniami gospodarki tłuszczowej
- ryzyko nadwagi i otyłości u semiwegetarian i wegan jest blisko dwukrotnie niższe w porównaniu do osób odżywiających się dietą tradycyjną.
- u wegetarian znacznie rzadziej spotyka się też przypadki cukrzycy, szczególnie typu 2, a u osób cierpiących na tę chorobę dieta wegetariańska zwykle ułatwia kontrolę glikemii.
- dostateczna podaż świeżych warzyw i owoców w diecie
- dostateczna podaż witaminy C w diecie
Podsumowanie:
Dieta wegetariańska jest zdrową i bezpieczną dietą na każdym etapie życia, jednakże musi być odpowiednio zaplanowana, aby nie dochodziło do niedoborów pokarmowych. Nie może bazować na żywności przetworzonej ale powinna opierać się na zasadach racjonalnego żywienia.
Autorka Natalia Mogiłko
