
Podstawowym warunkiem utrzymania dobrego stanu zdrowia
jest prowadzenie zdrowego stylu życia,
czyli przejawianie na co dzień prozdrowotnych zachowań.
Zdrowy styl życia obejmuje wiele elementów.
Zaliczamy do niego zdrowe odżywianie, aktywność fizyczną, higienę snu, unikanie używek, ograniczenie stresu, zadbanie o zdrowie psychiczne, a także wykonywanie profilaktycznych badań w celu wykrycia potencjalnych chorób.
Wyuczenie lub wypracowanie powyższych zachowań często wymaga dużo pracy i cierpliwości, dlatego tak
ważne jest aby kształtować prawidłowe nawyki od najmłodszych lat, dzięki temu stanie się to czymś naturalnym. Zdrowy styl życia to nie tylko profilaktyka wielu chorób m.in. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, nowotworów, otyłości itd., ale jest również podstawą dobrego samopoczucia w wymiarze fizycznym, psychicznym oraz społecznym
Zdrowe żywienie to przede wszystkim żywienie świadome, czyli wynikające z wiedzy i świadomych wyborów żywieniowych.
Żywienie to nie tylko dostarczanie do organizmu niezbędnych składników witaminowych, mineralnych, które mają zapewnić nam optymalne zdrowie i funkcjonowanie, nie doprowadzać do nadmiarów czy niedoborów składników. Jest to styl żywienia, który ma jak najbardziej wspierać nasze zdrowie.
Więc kluczem nie jest jedzenie, a odżywianie organizmu.
Mówiąc o zdrowym żywieniu, warto zaznaczyć, że w raportach, które w ostatnich latach są prezentowane, co do najzdrowszych stylów żywienia, najlepiej wypadają zalecenia diety śródziemnomorskiej czy też zalecenia diety DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension).
W tym stylu żywienia bardzo dużą uwagę zwraca się na to, żeby dieta była niskoprzetworzona, czyli składająca się z produktów, które mają jak najkrótszy skład i w zasadzie pochodzą z natury. Chodzi o warzywa, owoce, pestki, orzechy, nasiona roślin strączkowych, oliwę z oliwek, spożywanie (w odpowiednich proporcjach) ryb, owoców morza, mięsa – wszystko w postaciach jak najmniej przetworzonych.
Zalecenia zdrowego żywienia związane z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej
Warzywa i owoce spożywaj jak najczęściej i w jak największej ilości, co najmniej połowę tego co jesz.
Pamiętaj o właściwych proporcjach: 3/4 – warzywa i 1/4 – owoce.
Spożywaj produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste
Codziennie spożywaj co najmniej 2 duże szklanki mleka. Możesz je zastąpić jogurtem, kefirem i – częściowo – serem.
Ograniczaj spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych do 0,5 kg/tyg.).
Jedz ryby, nasiona roślin strączkowych i jaja.
Spożywaj posiłki regularnie (4-5 posiłków co 3-4 godziny).
Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zastępuj je olejami roślinnymi.
Unikaj spożycia cukru i słodyczy (zastępuj je owocami i orzechami).
Nie dosalaj potraw i kupuj produkty z niską zawartością soli.
Używaj ziół – mają cenne składniki i poprawiają smak.
Pamiętaj o piciu wody, co najmniej 1,5 l dziennie.
Nie spożywaj alkoholu.
Warto pamiętać, że profilaktyka jest łatwiejsza niż leczenie.
Dlatego nie zapominajmy o tym, w jak znaczący sposób,
sami wpływamy na swoje zdrowie i samopoczucie.
Starajmy się dokonywać korzystnych wyborów,
aby zapobiegać powstawaniu chorób oraz poprawiać komfort życia.
Artykuł powstał na podstawie literatury:
Gronowska-Senger A., Żywienie, styl życia a zdrowie Polaków, Żywienie człowieka i
metabolizm, 2007, 34 (1/2), 12-21
https://dietetycy.org.pl/piramida-zywieniowa-2017-opisem/
https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/normy-zywienia-czlowieka-podstawa-zalecen-
zdrowej-diety/
Jarosz M., Praktyczny poradnik dietetyki, 2010, 3 (35-38), 10 (143-150)