Zbliżają się obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
1 sierpnia 1944 roku, wraz z nastaniem godziny „W”, na rozkaz gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego wybuchło Powstanie Warszawskie. Ta największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie stała się symbolem heroizmu Polaków i ich umiłowania wolności. Celem powstańców było wyzwolenie Warszawy z rąk Niemców i utworzenie w niej ośrodka polskiej władzy państwowej przed oczekiwanym wkroczeniem wojsk sowieckich. Pamięć o Powstaniu Warszawskim była przez władze komunistyczne brutalnie zwalczana. Dopiero w wolnej Polsce stopniowo zdołano przywrócić sierpniowemu zrywowi i jego bohaterom należyte miejsce w świadomości społecznej.
W 2009 roku Sejm ustanowił 1 sierpnia Narodowym Dniem Pamięci Powstania Warszawskiego. W preambule ustawy czytamy: „W hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego – tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków”.
Powstanie warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17.00, tzw. godzinie „W”. Upadek powstania nastąpił po 63 dniach walki, 3 października 1944 roku. W wyniku działań zbrojnych śmierć poniosło od 16 do 18 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej oraz od 150 do 180 tysięcy cywilów. Po kapitulacji powstania Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
Program obchodów 80. Rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego:
23 lipca – 11 sierpnia, Muzeum im. k. dr. Wł. Łęgi w Grudziądzu
Wystawa „Powstanie Warszawskie w starej fotografii”
28 lipca, godz. 17.00, Centrum Kultury Teatr, ul. Teatralna 1
Koncert „Grudziądz śpiewa (nie)zakazane piosenki”
Wystąpią:
- Chór Tibi Mariae pod batutą Małgorzaty Gołuńskiej-Michny
- Chór The G Singers pod kierownictwem Aleksandry Drozdeckiej
- wokaliści Centrum Rehabilitacji im. Biskupa Jana Chrapka
- Lenka Paczkowska
Prowadzący – Mariusz Żebrowski
Organizator – Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło Grudziądz
Patronat honorowy nad koncertem objęli: Prezydent Grudziądza Maciej Glamowski, Komitet Społeczny ds. Obchodów 80. rocznicy Powstania Warszawskiego „, Dumni z Powstańców”, Bohater ON.
1 sierpnia 2024 r. godz. 17.00, pod pomnikiem gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego
w Grudziądzu, ul. gen. Hallera (przy bursie)
Godzina W – uroczystość patriotyczna z asystą Wojska Polskiego
2 sierpnia 2024 r. godz. 17.00, Cmentarz Garnizonowy, ul. 18. Pułku Ułanów Pomorskich
Odsłonięcie obelisku z pamiątkową inskrypcją poświęconą Prezydentowi Grudziądza okresu II RP – Józefowi Włodkowi w 80. rocznicę Jego śmierci.
Wstęp na wszystkie jest bezpłatny.
Z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego prezentujemy wystawę „Powstanie Warszawskie w starej fotografii„, złożoną z reprodukcji fotografii pochodzących ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego. Prezentowane fotografie dokumentują zarówno działania konspiracyjne, jak i codzienność okupowanej stolicy. Większość zdjęć została wykonana w sierpniu 1944 roku przez fotografów-amatorów, walczących w powstańczych szeregach. Portrety młodych warszawianek i warszawiaków są wymownym świadectwem odwagi, ofiarności i bezgranicznego zaangażowania w nierówną walkę z hitlerowskim okupantem. Szczególnie miejsce wśród zaprezentowanych fotografii znajdują przedstawienia najmłodszych uczestników zbrojnego zrywu, których beztroskie dzieciństwo zostało przerwane w dramatyczny sposób. Dziś – 80 lat od tamtych dni – zachowane fotografie przenoszą do wieczności pamięć o często bezimiennych bohaterach, których młodość została złożona na ołtarzu Ojczyzny.
Powstanie Warszawskie jest jednym z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, które wciąż budzi silne emocje, a jego ocena jest przedmiotem nieustannej dyskusji. Jednakże bez wątpienia to największa i najbardziej zaciekła bitwa miejska II wojny światowej. W trakcie 63 dni powstania straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku licznych nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz regularnej eksterminacji prowadzonej przez oddziały niemieckie zginęło od 150 do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym wiele bezcennych zabytków oraz obiektów o wartości kulturalnej i duchowej.
Wystawę oglądać można od 23 lipca do 11 sierpnia 2024 roku w hallu Gmachu Głównego Muzeum przy ulicy Wodnej 3/5, w dniach i godzinach otwarcia instytucji. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.
